گفتاردرمانی پس از سکته مغزی

سکته مغزی (Stroke) یکی از شایع‌ ترین علل ناتوانی در بزرگسالان است که می‌تواند منجر به مشکلات حرکتی ، حسی ، شناختی و زبانی شود. در این مقاله به یکی از عوارض مهم پس از سکته که اختلال در گفتار و زبان ، تحت عنوان آفازی (Aphasia) شناخته می‌شود میپردازیم. گفتاردرمانی، به عنوان بخش اساسی توانبخشی پس از سکته، نقشی کلیدی در بازیابی مهارت‌های ارتباطی فرد دارد. پس تا انتها ما را همراهی کنید.

در ابتدا به انواع اختلالات گفتاری پس از سکته اشاره میکنیم.

۱-آفازی (Aphasia):
نقص در درک یا تولید زبان گفتاری یا نوشتاری ، معمولاً به علت آسیب به نیمکره چپ مغز.
-آفازی بروکا: گفتار کند و سخت اما درک نسبتا سالم.
-آفازی ورنیکه‌: گفتار روان ولی بی‌معنی با درک ضعیف.
-آفازی سراسری: اختلال شدید در درک و بیان.

۲-دیس‌آرتری (Dysarthria):
ضعف یا عدم هماهنگی عضلات گفتاری که باعث کندی ، نامفهومی یا تغییر صدا می‌شود.

۳-آپراکسی گفتار (Apraxia of Speech):
مشکل در برنامه‌ریزی حرکات گفتاری با وجود توانایی حرکتی کافی.

چرا گفتاردرمانی پس از سکته لازم است؟

۱. به دلیل آسیب مغزی به مراکز گفتار و زبان
سکته مغزی معمولاً باعث قطع جریان خون به بخش‌هایی از مغز می‌شود. اگر این بخش‌ها در نیمکره‌ی چپ (ناحیه بروکا، ورنیکه یا مسیرهای زبانی) باشند، فرد ممکن است دچار اختلال در درک، گفتن، خواندن یا نوشتن شود.
گفتاردرمانی به مغز کمک می‌کند تا راه‌های عصبی جایگزین ایجاد کرده و توانایی‌های از دست‌رفته را دوباره فعال کند. این همان مفهوم انعطاف‌پذیری عصبی (Neuroplasticity) است.

۲-جلوگیری از تثبیت الگوهای اشتباه گفتاری
اگر بیمار بدون درمان رها شود ، ممکن است الگوهای نادرست تلفظ ، تنفس یا گفتار در مغز تثبیت شوند. گفتاردرمانی به موقع مانع از این موضوع شده و مسیر درست گفتار را بازآموزی می‌کند.

۳-بهبود درک و بیان برای برقراری ارتباط مؤثر
فرد پس از سکته ممکن است نتواند نیازهای خود را بیان کند یا حرف دیگران را به‌درستی درک نماید. این مسئله منجر به انزوا ، اضطراب و افسردگی می‌شود. گفتاردرمانی کمک می‌کند بیمار توان برقراری ارتباط مؤثر را بازیابد و اعتمادبه‌نفسش افزایش یابد.

۴-کمک به تغذیه و بلع (در موارد درگیر شدن عضلات دهان و گلو)
در بسیاری از بیماران سکته ، اختلال بلع (Dysphagia) نیز وجود دارد. گفتاردرمانگر علاوه بر تمرین گفتار ، عضلات دهان، زبان و گلو را نیز تقویت می‌کند تا خطر خفگی یا سوء‌تغذیه کاهش یابد.

۵-بازگرداندن استقلال و کیفیت زندگی
برقراری ارتباط ، اساس تعامل اجتماعی است. گفتاردرمانی باعث می‌شود بیمار بتواند:
-خواسته‌هایش را بیان کند
-در گفتگوهای روزمره شرکت کند
-روابط خانوادگی و اجتماعی خود را حفظ نماید. بنابراین ، گفتاردرمانی مستقیماً با افزایش کیفیت زندگی و استقلال فردی ارتباط دارد.

۶-کاهش بار عاطفی و روانی برای بیمار و خانواده
اختلال گفتار می‌تواند برای بیمار و اطرافیانش ناامیدکننده باشد. گفتاردرمانی با ارائه راهکارهای عملی و آموزش خانواده، استرس و سردرگمی را کاهش داده و محیطی حمایتی و مثبت برای بهبود فراهم می‌سازد.

۷-اثربخشی علمی و اثبات‌شده
پژوهش‌های متعدد ( مانند مطالعات کوکران و انجمن نورولوژی آمریکا ) نشان داده‌اند که:
-بیماران سکته‌ای که تحت گفتاردرمانی مداوم قرار می‌گیرند ، به طور میانگین توانایی گفتاری و درکی‌شان تا دو برابر بهتر از بیمارانی است که درمان را انجام نمی‌دهند.

روش‌ها و تکنیک‌ های درمانی چیست؟
۱-تمرینات گفتاری و زبانی: تکرار کلمات ، جمله‌سازی ، نام‌ گذاری اشیاء و تمرین درک جملات.
۲-تحریک گفتاری-شنیداری: گوش دادن به گفتار درمانگر و تقلید آن برای فعال‌ سازی شبکه‌ های عصبی زبان.
۳-درمان با رایانه و اپلیکیشن‌ها: نرم‌ افزارهای تعاملی برای تمرین گفتار ، واژگان و درک.
۴-درمان گروهی: افزایش انگیزه و تمرین در شرایط واقعی ارتباطی.
۵-تحریک مغزی غیرتهاجمی (مانند TMS یا tDCS): در برخی مراکز برای تسریع بازیابی عملکرد زبانی استفاده می‌شود.

در آخر باید باز هم به این نکته اشاره کنیم که
گفتاردرمانی پس از سکته ، یکی از مؤثرترین روش‌های بازتوانی برای بازگرداندن توانایی ارتباطی بیماران است. هرچند مسیر درمان ممکن است طولانی باشد ، اما با مداومت ، حمایت خانواده و برنامه تخصصی گفتاردرمانگر ، بسیاری از بیماران می‌توانند به سطح قابل‌توجهی از توان ارتباطی خود بازگردند.

مرکز گفتاردرمانی و کاردرمانی روزبه رضایی ( گفتار درمانی شرق تهران ، گفتار درمانی تهرانپارس ) مجهز به دستگاه تصویربرداری از حنجره ( استروبوسکوپی و لارنگوسکوپی ) واقع در شرق تهران ، تهرانپارس با ارائه ی روش ها و راهکار های درمانی نوین در ارتباط با هر اختلالی میتواند در مسیر درمان ، شما را یاری دهد.

اگر میخواهید اطلاعات خود را در این زمینه و اختلالات مختلف بالا ببرید روی لینک های زیر کلیک کنید و صفحات ما را دنبال کنید.
اختلال بلع (دیسفاژی) در افراد سالمند
ارزیابی بلع قبل از ترخیص بیمار از بیمارستان
همه چیز درباره درمان سکته مغزی

مرکز گفتار درمانی روزبه رضایی یکی از مجهزترین و باکیفیت ترین مراکز تهران است که در زمینه اختلالات گفتار و زبان، اختلال بلع، اختلالات صوت و گرفتگی صدا، اختلال یادگیری و توجه و تمرکز و اختلالات رفتاری به مراجعین مختلف از سراسر کشور از سال ١٣٨۶ خدمت رسانی می کند. این مرکز در شرق و شمال شرق تهران و در منطقه تهرانپارس واقع شده است. تهرانپارس یکی از مناطقی است که دسترسی های عمده ای به مناطق شمال تهران، مرکز تهران و شرق و جنوب شرق تهران، حکیمیه، قنات کوثر، شهرک امید، شهر پردیس و لواسانات توسط اتوبان های همت، بابایی، افسریه، بسیج، یاسینی و آزادگان دارد. همچنین منطقه تهرانپارس دارای ایستگاه های متعدد مترو جهت ارتباط با مناطق مختلف شهری می باشد که رفت و آمد در این منطقه را تسهیل نموده است.
این مرکز مجهز به دستگاه تصویربرداری از حنجره (استروبوسکوپی) است.