زبان پریشی (Aphasia) و راه های درمان این اختلال چیست؟

زبان‌پریشی (Aphasia) نوعی اختلال عصبی در ارتباط زبانی است که توانایی فرد در صحبت کردن ، درک زبان ، خواندن یا نوشتن را مختل می‌کند. در این مقاله به بررسی کامل این اختلال و راه های درمان آن میپردازیم. پس اگر در اطراف خود شخصی با این اختلال میشناسید ، تا انتها ما را همراهی کنید.

در ابتدا به یک تعریف ساده از این اختلال اشاره میکنیم.
زبان‌ پریشی یعنی ناتوانی یا اختلال در استفاده از زبان ، به دلیل آسیب مغزی ، نه به خاطر مشکلات روانی یا هوشی.

این اختلال معمولاً بر اثر آسیب به نیم‌ کره‌ی چپ مغز ، به‌ ویژه در نواحی مرتبط با زبان مانند ناحیه‌ی بروکا یا ورنیکه ایجاد می‌شود. شایع‌ ترین علت زبان‌ پریشی ، سکته مغزی است ، اما آسیب‌ های مغزی ، تومورها ، عفونت‌ ها یا بیماری‌ های تحلیل‌ برنده‌ی مغز نیز می‌توانند باعث آن شوند.

توجه..نکات کلیدی درباره‌ی زبان‌پریشی:
-ممکن است بیان ( صحبت کردن ) ، درک ( شنیدن و فهمیدن ) ، خواندن یا نوشتن را تحت تأثیر قرار دهد.
-هوش عمومی معمولاً حفظ می‌شود ؛ فرد می‌داند چه می‌خواهد بگوید ، اما نمی‌تواند آن را به‌ درستی بیان کند.
-معمولاً پس از سکته مغزی یا ضربه به سر رخ می‌دهد.
-زبان‌ پریشی با لکنت زبان یا اختلالات شنوایی یا گفتار حرکتی ( مانند دیزآرتری ) فرق دارد.

انواع زبان‌پریشی
۱-زبان‌پریشی بروکا ( Broca’s Aphasia )
-به آن "زبان‌پریشی بیانی" هم می‌گویند.
-بیمار می‌فهمد اما در صحبت کردن مشکل دارد.
-گفتار بریده‌بریده ، تلاش زیاد برای بیان کلمات.
۲-زبان‌پریشی ورنیکه ( Wernicke’s Aphasia )
-مشکل در درک زبان.
-گفتار روان اما بی‌معنا و پر از واژه‌های نامربوط.
-بیمار نمی‌داند حرف‌هایش غیرقابل درک هستند.
۳-زبان‌ پریشی سراسری ( Global Aphasia )
-شدیدترین نوع.
-هم بیان و هم درک زبان به‌شدت آسیب‌دیده‌اند.
-معمولاً ناشی از سکته‌های وسیع.
۴-زبان‌ پریشی آنومیک ( Anomic Aphasia )
-مشکل اصلی: یافتن واژه‌ها.
-گفتار نسبتاً روان ، ولی مکث‌های زیاد برای پیدا کردن کلمات.
۵-زبان‌ پریشی پیشرونده اولیه ( Primary Progressive Aphasia )
-برخلاف سایر انواع که ناگهانی‌اند ، این نوع تدریجی است.
-در نتیجه‌ی بیماری‌های تحلیل‌ برنده مغز مانند آلزایمر.

روش‌های تشخیص زبان‌ پریشی چیست؟

۱-ارزیابی بالینی گفتار و زبان
-توسط گفتاردرمانگر یا متخصص مغز و اعصاب
-ارزیابی درک ، گفتار ، خواندن و نوشتن
۲-تصویربرداری مغزی MRI یا CT Scan برای شناسایی آسیب مغزی
۳-آزمون‌های روان‌سنجی
-بررسی حافظه کاری ، توجه ، شناخت کلی و عملکرد زبانی


درمان اختلال زبان‌ پریشی عبارت است از:
۱-گفتاردرمانی ( Speech and Language Therapy )
اصلی‌ترین روش درمان.
-تمرین‌های گفتاری برای تقویت مهارت‌ های آسیب‌دیده
-استفاده از روش‌های جایگزین ارتباط ( مانند نماد، تصویر، نوشتار )
-درمان اختصاصی برای نوع خاص زبان‌پریشی
-آموزش به بیمار و خانواده برای بهبود ارتباط روزمره
-هرچه زودتر درمان آغاز شود ، شانس بهبودی بالاتر است.
۲-درمان دارویی
در حال بررسی و پژوهش. داروهایی مانند:
-پیرستام (Piracetam)
-دونه‌پزیل (Donepezil) برای موارد همراه با دمانس
-داروهای افزایش‌دهنده جریان خون مغزی
⚠️ هنوز هیچ دارویی جایگزین قطعی گفتاردرمانی نشده است.
۳-درمان‌های جایگزین و کمکی
-موسیقی‌درمانی: تحریک نواحی زبانی از طریق ریتم و آواز
-تحریک مغناطیسی ترانس‌جمجمه‌ای (TMS): استفاده از میدان مغناطیسی برای فعال‌سازی بخش‌های سالم مغز
-تحریک الکتریکی مغز (tDCS)

در آخر باید به این نکته اشاره کنیم که
زبان‌ پریشی اختلالی پیچیده و تأثیرگذار است که هم برای بیمار و هم اطرافیان چالش‌ برانگیز است. اما با تشخیص سریع ، درمان مؤثر و حمایت خانوادگی ، می‌توان تا حد زیادی به بهبود توانایی‌ های زبانی و ارتباطی فرد کمک کرد.

مرکز گفتاردرمانی و کاردرمانی روزبه رضایی ( گفتار درمانی شرق تهران ، گفتار درمانی تهرانپارس ) مجهز به دستگاه تصویربرداری از حنجره ( استروبوسکوپی و لارنگوسکوپی ) واقع در شرق تهران ، تهرانپارس با ارائه ی روش ها و راهکار های درمانی نوین و کارشناسان اختلالات توجه و تمرکز میتواند در مسیر درمان کودکتان ، شما را یاری دهد.

اگر میخواهید اطلاعات خود را در این زمینه و اختلالات مختلف بالا ببرید روی لینک های زیر کلیک کنید و صفحات ما را دنبال کنید.
آپراکسی گفتاری چیست؟
۱۰ نشانه که کودک شما نیاز به گفتاردرمانی دارد
چه زمانی باید نگران حرف نزدن کودک باشیم؟
آیا کودکان با اختلالات گفتاری می توانند به مدرسه بروند؟

مرکز گفتار درمانی روزبه رضایی یکی از مجهزترین و باکیفیت ترین مراکز تهران است که در زمینه اختلالات گفتار و زبان، اختلال بلع، اختلالات صوت و گرفتگی صدا، اختلال یادگیری و توجه و تمرکز و اختلالات رفتاری به مراجعین مختلف از سراسر کشور از سال ١٣٨۶ خدمت رسانی می کند. این مرکز در شرق و شمال شرق تهران و در منطقه تهرانپارس واقع شده است. تهرانپارس یکی از مناطقی است که دسترسی های عمده ای به مناطق شمال تهران، مرکز تهران و شرق و جنوب شرق تهران، حکیمیه، قنات کوثر، شهرک امید، شهر پردیس و لواسانات توسط اتوبان های همت، بابایی، افسریه، بسیج، یاسینی و آزادگان دارد. همچنین منطقه تهرانپارس دارای ایستگاه های متعدد مترو جهت ارتباط با مناطق مختلف شهری می باشد که رفت و آمد در این منطقه را تسهیل نموده است.
این مرکز مجهز به دستگاه تصویربرداری از حنجره (استروبوسکوپی) است.