مهارت های حرکتی ظریف کودکان

مهارت‌ های حرکتی ظریف ( Fine Motor Skills ) توانایی کنترل و هماهنگی عضلات کوچک ، به‌ ویژه دست‌ها و انگشتان ، برای انجام فعالیت‌ های دقیق مثل گرفتن قلم ، بستن دکمه لباس ، بریدن با قیچی و کار با ابزار های کوچک است. این مهارت‌ ها پایه‌ای برای پیشرفت تحصیلی ، استقلال در فعالیت‌ های روزمره و مشارکت اجتماعی کودکان هستند. در این مقاله به توضیح جامعی از این مهارت ها میپردازیم ، پس تا انتها ما را همراهی کنید.

در ابتدا به اجزای مهارت‌ های حرکتی ظریف اشاره میکنیم.
۱-گرفتن ( Grasping ): نحوه‌ در دست گرفتن اشیا ( پینچر ، سه‌ نقطه‌ای ، گرفتن کف دست ).
۲-مهارت‌ های هماهنگی بین چشم و دست ( Eye–Hand Coordination ): توانایی هدایت دست بر اساس اطلاعات بینایی.
۳-مهارت‌ های دست‌ به‌ انگشتی (Dexterity): انجام حرکات دقیق مانند باز و بسته کردن زیپ ، گره زدن بند کفش.
۴-مهارت‌ های نوشتاری ( Pre-writing & Writing Skills ): شامل نگه داشتن درست قلم ، فشار مناسب و کنترل خط.
۵-مهارت‌ های ابزار محور ( Tool Use ): استفاده از قیچی ، پیچ‌گوشتی ، قاشق و سایر ابزارها

دلایل تأخیر یا اختلال در مهارت‌ های حرکتی ظریف چیست؟
-عوامل عصبی–تکاملی: فلج مغزی ، اختلال هماهنگی رشدی ( DCD ) ، اختلالات طیف اتیسم.
-مشکلات بینایی یا حسی: کاهش پردازش حس‌ های لمسی یا بینایی.
-مشکلات شناختی یا توجهی: ADHD یا مشکلات اجرایی که تمرکز بر مهارت‌ های دقیق را سخت می‌کنند.
-کم‌ تحرکی یا فرصت‌ های محدود: نداشتن تجربه‌ی کافیِ بازی‌ های دست‌ محور در محیط خانه/مدرسه.
-عوامل محیطی/فرهنگی: دسترسی محدود به ابزار ها یا فعالیت‌ های محرکِ مهارتی.

برای جلوگیری و درمان این اختلال باید به متخصصین کاردرمانی و درمانگران اختلالات توجه و تمرکز مراجعه کنید. درمانگران پس از ارزیابی کامل سطح اختلال ، معمولا پلن های درمانی زیر را برای کودک اجرا میکنند.
۱-روزانه ( 10–15 دقیقه ): بازی با خمیر ( فشار ، رول ، قطع ) + نخ کردن مهره‌ های بزرگ.
۲- سه بار در هفته ( 20 دقیقه ): تمرین نقاشی هدف‌ محور و کپی اشکال ، تمرین‌ های قیچی‌کاری ساده.
۳- یک بار در هفته ( 45–60 دقیقه ): جلسه کاردرمانی رسمی با تمرکز بر مهارت‌ های مشکل‌تر و ارزیابی پیشرفت.
۴-فعالیت‌ه ای خانگی: کمک به مادر/پدر در کارهای خانه متناسب با سن ( باز کردن بسته‌ها ، در آوردن لباس ).

در آخر باید باز هم به این موضوع اشاره کنیم که مهارت‌ های حرکتی ظریف جزء کلیدی رشد کودک هستند که بر یادگیری ، استقلال و مشارکت اجتماعی تأثیر می‌گذارند. ارزیابی به‌ موقع ، مداخلات هدف‌ محور و همکاریِ خانواده و مدرسه ضروری است. همچنین برنامه‌ های درمانی باید فرد محور ، انگیزشی و قابل تعمیم به محیط واقعی زندگی کودک باشند.

مرکز گفتاردرمانی و کاردرمانی روزبه رضایی ( گفتار درمانی شرق تهران ، گفتار درمانی تهرانپارس ) مجهز به دستگاه تصویربرداری از حنجره ( استروبوسکوپی و لارنگوسکوپی ) واقع در شرق تهران ، تهرانپارس با ارائه ی روش ها و راهکار های درمانی نوین در ارتباط با هر اختلالی میتواند در مسیر درمان کودکتان ، شما را یاری دهد.

اگر میخواهید اطلاعات خود را در این زمینه و اختلالات مختلف بالا ببرید روی لینک های زیر کلیک کنید و صفحات ما را دنبال کنید.
منظور از توانبخشی چیست؟
انواع اختلالات یادگیری
علت اختلال یادگیری در کودکان
تاخیر حرکتی در کودکان و نقش کاردرمانی

مرکز گفتار درمانی روزبه رضایی یکی از مجهزترین و باکیفیت ترین مراکز تهران است که در زمینه اختلالات گفتار و زبان، اختلال بلع، اختلالات صوت و گرفتگی صدا، اختلال یادگیری و توجه و تمرکز و اختلالات رفتاری به مراجعین مختلف از سراسر کشور از سال ١٣٨۶ خدمت رسانی می کند. این مرکز در شرق و شمال شرق تهران و در منطقه تهرانپارس واقع شده است. تهرانپارس یکی از مناطقی است که دسترسی های عمده ای به مناطق شمال تهران، مرکز تهران و شرق و جنوب شرق تهران، حکیمیه، قنات کوثر، شهرک امید، شهر پردیس و لواسانات توسط اتوبان های همت، بابایی، افسریه، بسیج، یاسینی و آزادگان دارد. همچنین منطقه تهرانپارس دارای ایستگاه های متعدد مترو جهت ارتباط با مناطق مختلف شهری می باشد که رفت و آمد در این منطقه را تسهیل نموده است.
این مرکز مجهز به دستگاه تصویربرداری از حنجره (استروبوسکوپی) است.